• Twitter
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS

Rabu, 07 Juli 2010

Geguritan Ni Candrawati



PUPUH GINADA

1.Somaning Tolu kocapan,
Mangiket mangawe gending,
Manuju bulan wisangka,
Suklapaksane ping telu,
I rika ngawe carita,
Manah sedih,
Kidung anggen mamurnayang,

2.Wenten ne mangkin kocapan,
Prabu ring Kretanegari,
Madruwe putra saroro,
Sami pada ayu ayu,
Prabu wibuh maring jagat,
Suka lwih,
Magehang sastra utama.

3.Kawuwus putrane lanang,
Warnane tuhu apekik,
Maharan I Wiranata,
Budi alus kadi Wisnu,
Wicaksana sidi ngucap,
Darma jati,
Weruh ring sastra utama.

4.Arine istri mangayang,
Maharan Ni Candrawati,
Istri lwih ring pawongan,
Hyang Ratih ica tumurun,
Manurunin saking swargan,
Sangkan dadi,
Ayu lwih paripurna.

5.Warnane lwih sura sara,
Ayune tan pendah Ratih,
Raga lempung magelohan,
Akweh pada para ratu,
Nglamar Ida nenten arsa,
Pacang swami,
Kayun nyukla barahmacarya.

6.Sadina mangulik sastra,
Astiti ring Saraswati,
Miwah ring tutur utama,
Yoga brathane rinangsuk,
Paican sang muniwara,
Resi sidi,
Haran Begawan Utatya.

7.Sadina ngawanngun bratha,
Tumus nyunjung Siwa Ratri,
Nuju Purnama Kartika,
Punika rahina ayu,
Ni Candrawati akramas,
Tur masisig,
Mangrangsuk raja busana.

8.Raris munggah ring pasucian,
Malinggih ring bale gading,
Mayoga ngarcana Dewa,
Astiti eninging kayun,
Tedun Ida Sang Hyang Smara,
Anuronin,
Kajamah Ni Candrawatia.

9.Pirang dina lawasira,
Ni Candrawati ngrempini,
Dadi matemahan mobot,
Sampun machna ring susu,
Ni Candrawati kosekan,
Tur manangis,
Kudiang jani manyaruang.

10.Yan uning Ida Sang Nata,
Miwah Ibu Pramiswari,
Kenken baan manguningang,
Kaselek pacang umatur,
Dening awake nu bajang,
Labuan cerik,
Dereng manemu dikarma.

11.Wang jero pada uninga,
Ngrawos pada pakisi,
Kenken jani ban madaya,
Yang uning Ida Sang Prabu,
Nyai mbo pacang rusak,
Mangemasin,
Bakal dadi carun setra.

12.Sang Prabu mangkin kocapan,
Angrenga wreta sujati,
Saindik putrane mobot,
Kagiat Sang Prabu angrungu,
Gelis Ida maputusan,
Sampun jati,
Putrane nemu bencana.

13.Osek rawose ring Puri,
Yayah Ibu nira wingit,
Apan patitahing Dewa,
Anemu sengkala agung,
I Wiranata angucap,
Inggih aji,
Ni Candrawati rawuhang.

14. Sang Prabu raris ngandika,
Kaka patih ngaturin,
Anuli raris mamarga,
Ni Candrawati katemu,
Ki Patih raris anyumbah,
Duh mas manik,
I Aji mangutus tityang.

15.I Ratu katuran medal,
Nagkil ring Ida I Aji,
I Byang sampun irika,
Ni Candrawati saturut,
Anuli raris mamarga,
Sampun prapti,
Maring ajeng ibu yayah.

16.Malinggih Ida ring natar,
Sang Prabu ngandika aris,
Duh mas mirah atman ingwang,
Anak ingsun wawu rawuh,
Ni Candrawati anembah,
Inggih aji,
Anak Ratu wawu prapta.

17.Merana ya anak iwang,
Ingkene sareng malinggih,
Ni Candrawati mamindah,
Sang prameswari tumedun,
Manuntun Ni Candrawati,
Ngasih asih,
Eling ida tur matangisan.

18.Sang Prabu raris ngandika,
Ngalemesin saking aris,
Pajarang dewa pajarang,
Nene jani da mangapus,
Dumadak aptuh dikarma,
Ne buin mani,
Tityang madana kasukan.

19.Sang Ayu raris anembah,
Ujare angrenyuh ati,
Mandra mandra manis alon,
Manis nyunyur kadi madu,
Duh ampura Ratu tityang,
Mapan kawi,
Nuduh mangawe bencana.

20.Uduh ratu sesuhunan,
Tityang umatur sujati,
Krana tityang nemu kawon,
Ida Sang Hyang Smara tumurun
Anuronin saking swargan,
Mapan lwih,
Saksana munggwing sayana

21.Sang Prabu suka miarsa,
Lawan ibu prameswari,
I Wiranata angucap,
Beli twara da mangugu,
Data Dewane rawosang,
Anuronin,
Masa kurang maring swargan.

22.Yania nyai nawang Dewa,
Kma Dewane jani alih,
Apang bli nawang Dewa,
Ni Candrawati umatur,
Kaka Mantri Wiranata,
Kari beli,
Sumangsaya maring tityang.

23.Lawut manyaksiang raga,
Ring Sang Hyang Tridasa Saksi
Miwah Hyang Utasana,
Yang tityang mrasa ring wuwus,
Dumadak manemu ala,
Baya pati,
Anemu barunahatia.

24.Sang Prabu raris ngandika,
Candrawati ayua malih,
Nyai masasat ring Dewa,
Tuhu saja nyai sadu,
I Wiranata angucap,
Tityang kari,
Sumangsaya maring manah.

25.Puniki wenten cerita,
Ring Tantri tityang mamanggih,
Mawasta pun Cewangkara,
Tan pasaksi ya umatur,
Srengen Ida Sri Narendra,
Ngunus keris,
Sinempal pegal gulunia.

26.Puniki ne tulad tityang,
Ni Candrawati puniki,
Manah tityang pacang ngutang,
Ring alas Prambange agung,
Apan ala ngamatiang,
Anak beling,
Kenten kojare ring sastra.

27.Sane sedeng kakaonang,
Ne ayu sedeng puponin,
Alane maawak utang,
Ayune maraga Wisnu,
Wyadin tengahne sanunggal,
Mangda pelih,
Gelisang Ratu kawonang.

28.Sang Prabu tan kuasa ngucap,
Miwah Ibu prameswari,
Kadi tunjung tan pa toya,
Wedanane layu dudus,
Lesu rasa tanpa jiwa,
Lintang wingit,
Deres yeh aksine medal.

29.Swe tan kuasa ngucap,
Sang ayu umatur aris,
Kaka Mantri Wiranata,
Sampun Beli seken kayun,
Yan tan beli kari sweca,
Tityang pamit,
Kakutang tengahing alas.

30.Pisan iriki puputang,
Suka tityang ngemasin mati,
Ica beli ditu nyingak,
Watangan tityange Ratu,
Pinih wenten braya suka,
Mangurungin,
Mekelin tityang arimbag.

31.Punika pamitang tityang,
Kris sane sungklit beli,
Anggen mamuputang tityang,
Apang tityang gelis lampus,
Yan andih getihe medal,
Ala yukti,
Cirine ngletehin jagat.

32.Yan miik getihe medal,
Mangalub ngebekin gumi,
Miwah surya makalangan,
Wyakti tityang tuhu sadu,
Wyadin tanem tan pa toya,
Ening jati,
Ngungsi swargan sarin buana.

33.Wiranata semu wirang,
Pedih anggon manyawurin,
Beli twara liu rawos,
Jani majalan katemelung,
Raden Mantri raris budal,
Kaget prapti,
Ki Patih praya mamwatang,

34.Anuli raris anembah,
Pakulun sang Maha Dewi,
I Raka mangutus tityang,
Sampun Ratu nyalit kayun,
Pamidukane ring tityang,
Lwir sasarwi,
Langgia ring negara puspa.

35.Inggih tityang manguningang,
I Ratu katuran mangkin,
Mamarga kealase wayah,
Tityang mangiring I Ratu,
Ni Candrawati angucap,
Paman Patih,
Gelah twara lakar tulak.

36.Ni Candrawati anembah,
Ring sang Ibu Prameswari,
Wantah gantin tityang kawon,
Matilar ring yayah ibu,
Sampun mreta tityang pejah,
Tityang pamit,
Sapisan ring ibu yayah.

37.Ri wekas tityang nutugang,
Yan pinih tityang mawalik,
Tumitis manadi janma,
I rika tityang manawur,
Ne mangkin kocapang tityang,
Mangletehin,
Mati makutang ring alas.

38.Sang prameswari ngandika,
Tan pegatan ya manangis,
Candrawati anak inwang,
Lalis saja twah I Ratu,
Marerama kapin tityang,
Mangalahin,
Ajak tityang bareng pejah.

39.Pacang napi tyang karyang,
Apa ne tresnain dini,
Payu sedih mapangenan,
Ni Candrawati umatur,
Sampunang ratu sampunang,
Sedih kingkin,
Kari angen teken tityang.

40.Duh Ratu pisan puputang,
Tityang nunas bekel mati,
Wastra cerik ane petak,
Pacang anggen tityang kudung,
Kala tityang kapanesan,
Ne ring margi,
I rikia ring panangsaran.

41.Sang Parbu nangis sigsigan,
Nyesel raga ngasih asih,
Duh mas mirah atma jiwa,
Yan I Ratu sampun puput,
Alih ko tityang gelisang,
Ajak mati,
Tityang mangiring I Dewa.

42.Wereg rawose ring Puri,
Saisin Purine sedih,
Manangis masesambatan,
Nyen jani dini sungsung,
Manik Purine matinggal,
Minakadi,
Anggrek linjongnyane ilang.

43.Nengakena maring Puri,
Ni Candrawati mapamit,
Anuli raris mamarga,
Tan carita maring enu,
Kocapan Ida Sang Nata,
Nagsih asih,
Mwah ibu prameswara.

44.Kayun Ida ninggal Puri,
Miwah sadagingin Puri,
Pada sedih ya maguyang,
Pada mabudi manutug,
Ada sedih nigtig tangkah,
Kaget prapti,
I Wiranata kabangan.

45.Ngandika ulat prakata,
Prabu miwah Prameswari,
Elingang ratu elingang,
Atur tityang sane dumun,
Ni Candrawati kalintang,
Dosa pati,
Punapi juwa rawosang.

46.Ratu tityang nunas ica,
Tityang mapamit ne mangkin,
Matinggal ring dalem Pura,
Umeneng Ida Sang Prabu,
Raris budal ka sarenan,
Ngibeb kori,
Sareng kalih ring pamreman.

47.Wang jero sepi makejang,
Tong dadi sira mamunyi,
Ada sedih nyelsel awak,
Saruwang tong dadi saru,
Ada nguntul ngurik tanah,
Anggon tangkis,
Ada sedih madekesan.

48.Sampun sande surup surya,
Sepi seisining Puri,
Sedih magaleng yeh mata,
Tan kocap tengahing dalu,
Ni Candrawati kocapan,
Ane mangkin,
Sampun ngalintang ring marga.

49.Pamargine malon-alon,
Anake liyu mabalih,
Pada sedih mangatonang,
Warnane kalintang ayu,
Kadi bulane purnama,
Mangedanin,
Pantes maka sarin jagat.

50.Eluh mwani pada teka,
Mabalih lantas mangiring,
Anuli raris mamarga,
Ring alas wayah wus rawuh,
Ana waringin sanunggal,
Sira patih,
Raris matur saha sembah.

51.Irika raris mararyan,
Malinggih ring sor waringin,
Sampun sanja surup surya,
Kawulane raris matur,
Mirib Ida kapiwelasan,
Manyuluhin,
Kawulane ngawe pamreman.

52.Sampun lemah galang tanah,
Pamreman puput sami,
Ni Candrawati angucap,
Ujare amelas kayun,
Ngasih asih kapiwelasan,
Paman Patih,
Kema tulak ke Negara.

53.Ki Patih umatur nembah,
Uduh Dewa ening pasih,
Mapamit tityang matulak,
Tityang mangiring i Ratu,
Kalih panjake makejang,
Tityang pamit,
Malih tulak ka Negara.

54.Duh tityang manunas ica,
Pisan ngawula i riki,
Manatakin suka duka,
Wyadin tityang pacang puput,
Ni Candrawati angucap,
Mituturin,
Saking aris manulakang.

55.Ne ada kajoring sastra,
Sang Rama Dewa ne nguni,
Polih Ida ne kakutang,
Arine Sang Bratha tumut,
Masih kayun Ida tulak,
Kato Patih,
Tutur Ramane ingetang.

56.I Patih suka myarsa,
Miwah kawulane sami,
Raris ya mamargi budal,
Pajalane jempya jempyu,
Mandeg ya bilang atindak,
Sarwi nangis,
Pada sedih ya matulak.

57.Ni Candrawati kocapan,
Kari ring alase sedih,
Kalih wang jero sanunggal,
Bajang cerik lintang ayu,
Warnane lwir Nilotama,
Tan pa tanding,
Maaran Ni Pranacitra.

58.Sareng kalih di pamreman,
Masesambatan manangis,
Kene saja dadi janma,
Sangsara tityang nu idup,
Yaning wenten Bethara ica,
Pisan ambil,
Urip tityange gelisang.

Puput
“ Om Shanti Shanti Shanti Om “

1 komentar:

Posting Komentar